Mocny samochód to nie wszystko. Aby szybka jazda była bezpieczna, konieczne są opony, przystosowane do wysokich prędkości. Ich możliwości w tym zakresie określa indeks prędkości. Co dokładnie kryje się za tym oznaczeniem? Całą potrzebną wiedzę zebraliśmy dla Was w poniższym artykule.
O czym mówi indeks prędkości opon?
Indeks prędkości (ang. Speed Index) wskazuje, jaką prędkość maksymalną można rozwinąć na danych oponach. Tę informację uzupełnia indeks nośności, który mówi jaki ciężar ogumienie może wytrzymać przy tej prędkości.
Obydwa indeksy są istotne przy doborze ogumienia. Aby zachować bezpieczeństwo i poruszać się zgodnie z przepisami, nie należy opierać wyboru wyłącznie na jednym.
Gdzie na oponie znajduje się indeks prędkości?
Producenci ogumienia umieszczają symbol na ścianie bocznej opony – w postaci litery, która określa, jaką wartość ma w danym przypadku indeks prędkości. To oznaczenie opony jest zlokalizowane przy wspomnianym wcześniej indeksie nośności. Obydwa indeksy natomiast sąsiadują z opisem rozmiaru opony.
Wyznaczanie indeksu prędkości
Zanim producent określi, jakim indeksem prędkości opisać dany model i rozmiar opony, musi poddać ją testom laboratoryjnym. Weryfikują one odporność opony na poruszanie się z coraz wyższą prędkością. Powierzchnia styku opony z podłożem przylega do bębna o dużej średnicy, który obraca się coraz szybciej, symulując przyrost prędkości. Jej wartość w momencie, w którym ogumienie osiąga granicę swojej wytrzymałości, wyznacza indeks prędkości.
Tabela indeksów prędkości
Jak dobrać właściwy indeks prędkości?
“Indeks prędkości H czy V będzie właściwy dla mojego samochodu? A może jeszcze inny?” – Kierowcy mogą stać przed podobnym dylematem podczas doboru odpowiedniego ogumienia. Na szczęście nie tylko producenci opon ułatwiają to zadanie, stosując odpowiednie symbole. Informacje dotyczące właściwego indeksu prędkości są umieszczane również na samochodach.
Tabliczka znamionowa ukryta jest zazwyczaj na słupku lub progu od strony kierowcy, bądź też na wewnętrznej stronie klapy wlewu paliwa. Można na niej znaleźć wszystkie informacje dotyczące tego, jaki indeks prędkości powinny mieć opony przeznaczone do użytku w danym pojeździe.
Nie wolno łączyć opon o różnych indeksach prędkości na jednej osi. Przepisy przewidują jednak zastosowanie ogumienia o odmiennych indeksach prędkości na osi przedniej oraz tylnej.
Indeks prędkości a masa pojazdu
Indeksy prędkości niższe bądź równe indeksowi H – do 210 km/h, opisują prędkość możliwą do osiągnięcia na danych oponach, gdy całkowita masa pojazdu jest równa maksymalnej dopuszczalnej wartości. Odczytać ją można w dowodzie rejestracyjnym w polu F1.
Opony z wyższymi indeksami – V (240 km/h), W (270 km/h) oraz Y (300 km/h) wymagają pewnej rezerwy obciążenia, aby móc osiągać maksimum swoich możliwości.
- Dla V jest to konieczność obniżenia masy o 3% na każde dodatkowe 10 kilometrów na godzinę w przedziale 210-240 km/h.
- Indeks prędkości W potrzebuje redukcji obciążenia o 5%, aby zyskać 10 dopuszczalnych dla niego kilometrów w przedziale 240-270 km/h.
- Dla indeksu prędkości Y ta zależność również wynosi 5% masy na każde dodatkowe 10 km/h, ale w przedziale 270-300 km/h.
W przypadku niektórych modeli opon można spotkać się z tzw. podwójnym indeksem prędkości. Dodatkowe oznaczenie indeksu prędkości przyjmuje formę VR (210 km/h) oraz ZR (240 km/h).
Przykładowy zapis 235/40 ZR19 96Y oznacza zatem, że przy maksymalnym obciążeniu, prędkość pojazdu ograniczona jest do 240 km/h.
Indeks inny niż przewidziany
Stosowanie się do zaleceń producentów samochodów daje gwarancję, że opony z danym indeksem prędkości sprawdzą się w ich modelu. Są jednak sytuacje gdy dopuszcza się użycie innego indeksu prędkości niż rekomendowany. Kiedy prawo przewiduje możliwość zmiany indeksu prędkości? W jakich sytuacjach może sprawdzić się niższy bądź wyższy indeks prędkości?
Niższy indeks prędkości
W przypadku opon letnich niedopuszczalne jest stosowanie opon o niższym indeksie niż przewidziany przez producenta pojazdu. Taka decyzja stwarza zagrożenie dla wszystkich użytkowników dróg. Opony letnie, których indeks prędkości jest zbyt niski dla danego pojazdu, mogą ulec rozerwaniu w trakcie użytkowania. Podczas szybkiej jazdy przy dużym natężeniu ruchu, może zakończyć się to prawdziwą katastrofą.
Opony przeznaczone na sezon zimowy mogą, w przeciwieństwie do letnich, posiadać niższy indeks prędkości niż zalecany. Zarówno przepisy Kodeksu Drogowego, jak i odpowiednia dyrektywa Unii Europejskiej pozwalają na montaż ogumienia zimowego, którego indeks prędkości jest niższy, niż przewidział producent. Nie może on schodzić jednak poniżej indeksu prędkości Q (160 km/h), a odpowiednia naklejka na desce rozdzielczej musi stale przypominać o tym kierowcy. Zaleca się jednak, aby nie obniżać go o więcej niż jeden stopień. Maksymalna zmiana, jaka jest w tej kwestii możliwa to dwa indeksy prędkości w dół.
Wyższy indeks prędkości
Skoro przepisy przewidują stosowanie opon zimowych o niższym indeksie prędkości niż zalecany, musi mieć to jakiś cel. Mniej wytrzymała opona jest z reguły lżejsza, i może lepiej sprawdzić się na ośnieżonej nawierzchni. W warunkach zimowych jeździ się również zazwyczaj z mniejszymi prędkościami, więc stosowanie opon o wyższym indeksie prędkości jest w tym przypadku raczej bezcelowe.
Opony letnie z wyższym indeksem prędkości niż zalecany przez producenta, mogą z kolei przynieść pewne korzyści. Wyższy indeks prędkości poprawia stabilność pojazdu. Zwiększa się precyzja prowadzenia, a samochód pozwala na bardziej sportową jazdę w zakrętach. Wyższy indeks prędkości może mieć również wpływ na bezpieczeństwo jazdy, gdyż zapewnia lepsze panowanie nad samochodem podczas jazdy pod wiatr.
Stosowanie opon letnich z wyższym indeksem prędkości jest okupione pewnymi kosztami. Pierwszy z nich to większa kwota, jaką należy zapłacić za ogumienie. Wynika to ze zwiększonych kosztów produkcji koniecznych do uzyskania wyższej sztywności opony. Większa sztywność przekłada się z kolei na spadek komfortu prowadzenia pojazdu. Przekroczenie indeksu prędkości opony jest zatem decyzją, którą należy podjąć po przemyśleniu wad i zalet tego rozwiązania.
Należy jednak pamiętać, że indeks prędkości to nie tylko maksymalne możliwości ogumienia. Ma on wpływ na zachowanie pojazdu również podczas jazdy z niższymi prędkościami. Dlatego nie należy pomijać indeksu prędkości, czy zbyt pobieżnie podchodzić do tego parametru przy doborze opon. Najlepiej zawsze stosować się do zaleceń producenta pojazdu odnośnie indeksu prędkości, a każde odstępstwo powinno być dobrze przemyślane i musi mieścić się w ramach obowiązujących przepisów.
