Każdy kierowca pragnie, aby zakupiony komplet opon służył mu jak najdłużej. Odporność opon na zużycie to parametr, który ma znaczny wpływ na opłacalność zakupu. A opony to często spory wydatek – zwłaszcza jeżeli decydujemy się na modele premium. Wśród dobrych praktyk, służących przedłużeniu żywotności kompletu opon można zdecydowanie wyróżnić rotowanie opon, czyli zamianę kół miejscami. Jak prawidłowo rotować opony, aby ogumienie służyło przez długi czas?
Jak najdłuższe utrzymanie opon w dobrym stanie zależy od wielu czynników. Przede wszystkim ciśnienie wewnątrz ogumienia musi być prawidłowe. Koła muszą być odpowiednio wyważone, a felgi proste i wolne od uszkodzeń.
Jednak nawet przy zachowaniu powyższych zasad nie da się uchronić przed większym zużyciem opon, zamontowanych na osi napędzającej. Również ząbkowanie opon – w szczególności w samochodach z przednim napędem – może przyczynić się do przedwczesnego zużycia ogumienia. Remedium na te zjawiska jest regularna zamiana kół miejscami. Właściwie przeprowadzone rotowanie opon skutecznie obniży tendencję kompletu ogumienia do nierównomiernego zużycia czy ząbkowania.
Dlaczego warto rotować opony?
Z uwagi na różnice konstrukcyjne pomiędzy przodem i tyłem pojazdu – m.in. przekazywanie napędu i budowa zawieszenia – opony są obciążone w różnym stopniu. Przekłada się to na wyższe tempo zużycia ogumienia, na które przekazywana jest moc, lub większa część mocy w przypadku napędu na cztery koła.
Zamieniając koła miejscami, umieszczamy te bardziej zużyte na osi słabiej eksploatującej ogumienie i odwrotnie. Mniej zużyta para opon trafia w nadkola, w których bieżnik zetrze się szybciej, a w efekcie wyrówna z tymi, które mają mniejszą głębokość bieżnika.
Regularne powtarzanie tej czynności sprawi, że komplet opon przejedzie zdecydowanie większy dystans. W przeciwnym wypadku dwie z nich będą wymagały wymiany w momencie, gdy dwie pozostałe będą w stanie jeszcze posłużyć.
Wymiana wszystkich czterech opon za jednym razem to nie tylko oszczędność czasu, ale również ułatwienie – bieżnik, z którego korzystaliśmy wcześniej może nie być dostępny w poszukiwanym rozmiarze. Oczywiście na przedniej i tylnej osi można zastosować różne opony. Jednak właściwości jezdne pojazdu będą najlepsze, gdy znajdzie się na nich ten sam model.
Szczególnie istotne jest to w przypadku pojazdów z napędem 4x4. Różne modele na przedniej i tylnej osi mogą negatywnie wpłynąć na zachowanie układu napędowego, co może skończyć się awarią. Różnica w stopniu zużycia opon w samochodzie przenoszącym napęd na obie osie również nie jest dla niego korzystna.
Jak często wykonywać rotowanie opon?
Aby zamiana opon miejscami przyniosła pożądany efekt, ważna jest regularność oraz zachowanie odpowiednich interwałów przejechanej odległości. Zbyt rzadkie rotowanie opon mija się z celem.
Największe koncerny motoryzacyjne zalecają wykonywanie rotowania co około 8 000 - 12 000 tysięcy kilometrów. Można zatem przyjąć, że optymalna przejechana odległość, po której należy przeprowadzić rotację to około 10 000 kilometrów.
Dobrą praktyką jest oznaczanie opon podczas wymiany sezonowej. Zapisując kredą na ich ścianie bocznej, w którym miejscu koło znajdowało się przed zdjęciem go z piasty, można je później umieścić w nadkolu zgodnym ze schematem rotowania opon.
W przypadku samochodów z napędem na cztery koła warto przeprowadzać rotację nieco częściej – co około 6 000 kilometrów.
W jakiej sytuacji wskazana jest zamiana kół miejscami?
Istnieje kilka czynników, których wystąpienie powinno być sygnałem, że niezwłoczne przeprowadzenie rotowania jest wskazane. Potrzebę natychmiastowej zamiany kół miejscami sygnalizują:
- Nierównomierne zużycie, ząbkowanie – widząc, że opony na jednej osi są zużyte w większym stopniu, bądź noszą ślady ząbkowania, powinno się rozważyć rotację. Można dzięki temu powstrzymać pogłębianie się różnicy w wysokości bieżnika.
- Hałas opony – pojawienie się dźwięków pochodzących z ogumienia, które nie występowały wcześniej, jest sygnałem o konieczności rychłego przeprowadzenia rotacji. Uwagę należy zwrócić m.in. na szumy, stuki, buczenie oraz tarcie.
- Sposób wykorzystania pojazdu – kierowcy charakteryzujący się agresywnym stylem jazdy oraz przemieszczający się na długich trasach ze znacznym obciążeniem, powinni rotować opony częściej.
Zamiana kół miejscami – schematy dla poszczególnych typów napędu
W zależności od konstrukcji samochodu (FWD – napęd na przednią oś, RWD – napęd na tylną oś, AWD/4WD – napęd na obie osie) oraz rodzaju bieżnika (symetryczny, asymetryczny, kierunkowy), schematy rotacji bez zdejmowania opon z felg różnią się od siebie.
Opony symetryczne oraz asymetryczne zamontowane w pojazdach z napędem na jedną oś zamieniamy miejscami w sposób zależny od tego, czy jest to FWD, czy RWD.
Rotowanie opon w pojeździe z napędem FWD
W przypadku napędu na przód, należy przeprowadzić przekładanie opon z przodu na tył, z zachowaniem stron. Oznacza to, że koło znajdujące się w prawym przednim nadkolu należy zamontować po tej samej stronie, ale na tylnej osi. Przeciwległe koło również zachowuje swoją stronę montażu, ale trafia na tył.
Koła znajdujące się na tylnej osi należy natomiast nie tylko przenieść na przód, ale zamienić również stronami. Lewy tył trafi na prawy przód, a prawy tył na lewy przód.
Rotowanie opon w pojeździe z napędem RWD
Rotowanie opon w przypadku napędu na tylną oś, jest niejako odbiciem lustrzanym zamiany przeprowadzanej w samochodzie z FWD.
Opony z tylnej osi również zachowują swoją stronę montażu. Wykonywana jest zmiana kół tył na przód. Przednie natomiast zmieniają zarówno oś, jak i stronę.
W ten sposób pary kół znajdujące się na osi nienapędzanej zmieniają swój kierunek toczenia. Jednak w przypadku opon kierunkowych taki zabieg jest niemożliwy – koła toczyłyby się wówczas w odwrotnym kierunku.
Rotowanie opon kierunkowych w pojazdach z napędem na jedną oś
W samochodach z napędem FWD lub RWD opony kierunkowe zmieniają jedynie oś, na której się znajdują. W przeciwnym wypadku konieczne byłoby ściągnięcie ich z felgi, w celu ponownego montażu zgodnego z kierunkiem obrotu.
Rotowanie opon w pojazdach o różnych rozmiarach opon na przedniej i tylnej osi
W pojazdach korzystających z różnych rozmiarów opon na poszczególnych osiach rotowanie kół jest możliwe jedynie w obrębie tej samej osi – opony zamienia się stronami. W przypadku modeli ogumienia o kierunkowych wzorach bieżnika konieczne będzie ściągnięcie opony z felgi aby zachować właściwy kierunek toczenia.
Rotowanie opon w pojazdach z napędem AWD/4WD
W przypadku pojazdów z napędem na 4 koła zaleca się przekładanie opon na krzyż – każde koło zmienia zarówno oś, jak i stronę. Dlatego modele z bieżnikiem kierunkowym będzie trzeba ściągnąć z felgi.
Znając schematy rotowania opon, można z powodzeniem przeprowadzić ten proces samodzielnie. Należy jednak zachować szczególną ostrożność – samochód z odkręconymi kołami musi mieć stabilne podparcie na podnośnikach. Jeżeli nie jesteśmy pewni swoich możliwości w tym zakresie lepiej powierzyć to zadanie profesjonalistom z serwisu wulkanizacyjnego. Jeżeli nie pokonujemy w ciągu sezonu przebiegu większego niż dystans rotowania zalecany przez producenta ogumienia, idealnym rozwiązaniem będzie rotowanie kół w trakcie wymiany sezonowej.
